بررسی ترکیبهای شیمیایی اسانس بومادران کوهستانی Achillea vermicularis Trin.

از اسانس اکثر گونه‌های بومادران در صنایع مختلف دارویی و بهداشتی استفاده می‌شود. به علت شرایط اقلیمی مناسب و سایر عوامل خاص جغرافیایی گیاهان متنوع و زیادی در بیشتر مناطق ایران می‌رویند که اکثرآنها خواص متفاوتی را دارا می‌باشند. استفاده صحیح از گیاهان دارویی مستلزم شناخت و بررسی دقیق ترکیبهای شیمیایی موجود در آنها است. تجزیه و شناخت کامل چنین گیاهانی از نظر بحث داروشناسی اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق پس از جمع‌آوری گیاه از شهرستانک به روش تقطیر با آب (نوع کلونجر طبق دارونامه بریتانیا) نمونه مورد آزمایش مورد اسانس‌گیری قرار گفت که بازده اسانس در گل 0.44 درصد و در برگ 0.71 درصد بدست آمد. نمونه‌های اسانس گل و برگ توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در گل عبارتند از: ‌Camphor (31.2 درصد)،‌ 1.8-cineole(25.7درصد)، camphor (21.4درصد)، trans- p- menth- 2- en- 1- ol  (5.3 درصد) و همچنین در برگ 1.8- cineole (25.4درصد)، camphor (21.4درصد)، trans- p- menth- 2- en- 1—ol  (18 درصد) و sabinene (4 درصد) بدست آمد. با توجه به میزان مواد مؤثره موجود در گیاه که عمده‌ترین آنها ترکیب camphor در گل است به عنوان ترکیبی که دارای خواص ضد جوش، ضد احتقان و ورم،‌ گندزدا، خلط‌آور و تسکین دهنده سوزش و خارش شناخته شده و همچنین ترکیب 1 و 8- سینئول که دارای خواص بیهوش کنندگی، کرم‌کش، ضد آلرژی، گندزدا، باکتری‌کش، خلط‌آور، مسکن، پایین آورنده فشار خون، عامل درمان التهاب حنجره سرفه و برونشیت است و همچنین ترکیب ترپینئول که دارای خواص ضد آلرژی، گندزدا، ضد سرفه، باکتری‌کش و عاملی که باعث تحریک انقباضهای کیسه صفرا می‌شود، شناخته شده است.